Om de woningmarkt uit het slop te halen is voor de periode 1 oktober 2013 tot en met 31 december 2014 een tijdelijke verhoging van de schenkingsvrijstelling in verband met de eigen woning tot € 100.000 ingevoerd. Deze vrijstelling was van toepassing als de begiftigde de schenking voor de eigen woning gebruikte. Hierbij hoefde het niet te gaan om een schenking van ouder aan een kind; op een schenking door een derde kon ook een beroep op deze vrijstelling worden gedaan. Verder was de eis vervallen dat de begiftigde tussen de achttien 18 en 40 jaar oud moest zijn.
In verband met mogelijkheden voor de aflossing van eigenwoningschulden is deze vrijstelling met ingang van 2017 structureel gemaakt. Er geldt ook de voorwaarde dat de schenking voor de eigen woning gebruikt moet worden. Verder hoeft het niet om een schenking in ouder-kindrelatie te gaan; wel moet de begiftigde tussen de 18 en 40 jaar zijn.
Kruislings schenken
Laatst is in de media aandacht besteed aan kruislings schenken. Deze constructie wordt toegepast als voor een schenking van ouders aan hun kind al een beroep op de verhoogde schenkingsvrijstelling is gedaan. Om een volgende schenking belastingvrij te kunnen doen, schenken ouders a aan het kind van ouders b en omgekeerd.
Naar aanleiding van het voorgaande zijn Kamervragen gesteld. In antwoord hierop (nr. 2019-0000036740) zegt de staatssecretaris dat een kruislingse schenking wordt beschouwd als een schenking van een ouder aan een eigen kind. Het gevolg is dat de schenking bij het kind is belast ingeval al eerder een beroep op de verhoogde vrijstelling is gedaan.
Verder geeft de staatssecretaris dat ingeval de ene ouder met de andere ouder overeenkomt om over en weer aan elkaars kinderen te schenken, niet voldaan wordt aan de eis van een onvoorwaardelijke schenking (zie artikel 5 Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting). Hierdoor is de schenkingsvrijstelling niet van toepassing.
De staatssecretaris ziet geen aanleiding om de schenkingsvrijstelling te wijzigen. Er moet ruimte blijven bestaan voor bijvoorbeeld een echtpaar zonder kinderen om een familielid te helpen bij het aflossen van de eigenwoningschuld. Volgens de staatssecretaris is bij gebruik van deze constructie geen sprake van een onbelaste schenking als de vrijstelling al eerder is toegepast. De Belastingdienst zal scherp zijn op gevallen waarbij meerdere malen een beroep op deze vrijstelling wordt gedaan en zal indien nodig corrigeren.
Commentaar
De verhoogde schenkingsvrijstelling in verband met de eigen woning is om een paar redenen ingevoerd; in eerste instantie om de woningmarkt uit het slop te trekken en in een later stadium voor het aflossen van de eigenwoningschuld. Is de verhoogde schenkingsvrijstelling zijn doel voorbijgeschoten, bijvoorbeeld door de constructie met kruislings schenken? De staatssecretaris geeft aan dat misbruik van de vrijstelling op deze manier wordt tegengegaan. Kruislings schenken wordt beschouwd als een schenking van de ouder aan het eigen kind. Verder zal de vrijstelling in 2020 worden geëvalueerd, waarbij wordt onderzocht wie er gebruik van maakt (ouder-kindrelatie, overige familie) en tot welke bedragen.